अमेरिका रशियाबरोबरच्या इंटरमीडिएट रेंज न्यूक्लियर फोर्स करारापासून विभक्त

• अमेरिकेने इंटरमीडिएट रेंज अण्वस्त्र दल कराराच्या माघार घेण्यास मान्यता दिली आहे.
• तत्पूर्वी, अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी जाहीर केले होते की अमेरिका, रशिया यांच्यासह तीन दशकांमधील मध्यवर्ती श्रेणी अणु सेना करारापेक्षा वेगळी असेल, हा करार शीत युद्धाच्या वेळी झाला होता.

इंटरमीडिएट रेंज न्यूक्लियर फोर्सेस (आयएनएफ) करार

• हा शीतयुद्ध काळातील एक महत्त्वाचा करार होता, या कराराने  500-5000 किलोमीटरच्या जमिनीवरून प्रक्षेपित करण्यात येणाऱ्या आण्विक क्षेपणास्त्रांच्या निर्मिती आणि चाचणी करण्यास मनाई केली होती.
• अमेरिकेचे तत्कालीन अध्यक्ष रोनाल्ड रेगन आणि सोव्हिएत युनियनचे  मिखाईल गोर्बाचेव्ह यांनी डिसेंबर 1987 मध्ये या करारावर स्वाक्षरी केली होती.
• या करारामुळे दोन महाशक्तींमधील शस्त्र विकास स्पर्धा थांबली.
• युरोपमध्ये स्थिरता आणण्यासाठी हा तह करण्यात आला होता.

तहातून माघार घेण्याची कारणे

• अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी असा आरोप केला आहे की रशियाने या कराराचे उल्लंघन केले आहे.
• रशियाच्या नोवातोर 9 एम 729 क्षेपणास्त्र (एसएससी -8) च्या विकास आणि तैनातीच्या बातम्यांनंतर हा आरोप करण्यात आला आहे. हे क्षेपणास्त्र फार कमी वेळात युरोपवर हल्ला करू शकते.
• 2014 मध्ये बराक ओबामा यांनीही आपल्या कार्यकाळात हा मुद्दा उपस्थित केला होता. पण रशियाने हे आरोप फेटाळून लावत अमेरिकेवर युरोपमध्ये क्षेपणास्त्र यंत्रणा बसविण्याचा आरोप केला.

परिणाम

• अमेरिका या कररातून बाहेर पडल्यानंतर पॅसिफिक महासागरामधील चीनचे वाढते प्रभुत्व कमी करण्यासाठी आता नवीन अण्वस्त्रे विकसित करू शकेल.
• या करारानंतर रशिया आणि अमेरिकेत शस्त्रास्त्रांची स्पर्धा पुन्हा सुरू होऊ शकते.